НУТГИЙН ӨВӨЛ

ДЭД БҮТЭЦ
2021-01-07 | 10:39:00 42

    Зам дагаж хөгжил ирдэг гэгчээр хоймор нутагт зочлон очиж буй жуулчид манай Тариалан сумаар заавал дайран өнгөрдөг юм. 

Хөвсгөл гэхээр цэнхэр далай, Хорьдол сарьдгийн нуруу таны төсөөлөлд хамгийн түрүүнд бууж байгаа биз. Харин миний төрж өссөн нутгийн хувьд газар тариалан нь сумын эдийн засгийн үндсэн салбар. Хүн амын олонхи нь сумын төвдөө амьдарна. Тариаланчууд аймгийнхаа гурилын хэрэгцээг бүрэн хангах хүчин чадалтай гурилын том жижиг хэд хэдэн үйлдвэртэй. Намрын улирал Тариалангийнхны хувьд жинхэнэ ажлын сар. Хөдөөний малчидтай зэрэгцэн алтан шаргал тариан талбайгаас буудайгаа хураадаг сан. Үдшийн цагаар тариан талбайд трактор, комбайны гэрлүүд ээлжлэн анивчих нь  миний сумын нэгээхэн гоёл юм. 

Тариалангийн намар трактор, комбайн, тариан талбайгаараа гоёсоор өвөлтэй золгох нь хүүхэд насны бас нэгэн тодоос тод дурсамж. Анхны цасан хаялсаар мөнгөн өвөл айлчлан ирэхэд голын усан дээр мөсөн бүрхүүл тогтохыг тэсэн ядан хүлээх нь бас нэгэн жаргал. Миний нутагт “Гурван Бадрах” хэмээх сүрлэг сайхан хайрхан бий. Түүний хаяагаар нь туялзан урсах тунгалаг тогтуухан голыг “Шивэрт” гэнэ.  Дунд сургуульд байхдаа найзуудтайгаа голын мөсөн дээр гулгаж, хэний нь чарга хурдан байгааг үзэх нь үнэхээр сайхан байж. “Бумбат” толгойгоос нэг өгсч, нэг уруудсаар гулгах зуур нэг л мэдэхэд орой болсон байдагсан. Тариалангийн өвөл ийм л гоё. Цасаар хучигдсан гол дээрээ чаргаар уралдаж өссөн болохоор өвлийн улирлыг хүсэн хүлээж өссөн дөө. Тиймдээ ч би өвөлд хайртай байдаг юм.   

 

 

Харин хөдөөний хэдэн малчид л хахир өвлийн цагийн шалгуурыг давах гээд өдрийн богиныг яах ийхийн зуургүй л барах.  Өглөө хотноосоо гараад гурав, дөрөвхөн цаг бэлчээд хөх хорголтой дулаан бууцандаа эргэн ирэх өвлийн өдөр даанч богинохон… Манай сумынхан тэр тусмаа хөдөөнийхөн маань Цагаан сарын шинийн нэгэнд “Бадрах” хайрханыхаа орой дээрээс, жавартай хэдий ч тэнгэрт мандах нарыг цээжний чадлаараа уухайлан тосдог сайхан уламжлал миний л Тариалангийнх шүү.

                                                                               

                                                                               Э.БАТ-ЭРДЭНЭ